De zwanenzang van TAG

Maaike, http://maaikelauwaert.com/articles/zwanenzang-tag/
June 3rd, 2012 – , , .
Published in Metropolis M.

Een zwanenzang kan des te aangrijpender zijn wanneer de zanger ervan niet weet dat het zijn of haar laatste lied is. Suzanne Wallinga, directeur en curator van kunstruimte TAG in Den Haag en de Litouwse kunstenaar Žilvinas Landzbergas (1979), die daar nu een solotentoonstelling heeft, wisten ongetwijfeld niet dat Sunset (de titel kon, achteraf bekeken, niet toepasselijker) de zwanenzang zou worden van TAG. Na bijna negen jaar valt het doek. Een negatief subsidieadvies van de Haagse kunstraad is de oorzaak.

Žilvinas Landzbergas, Seven Lies

Landzbergas maakte voor TAG een totaalinstallatie die begint bij een strandtent en eindigt in een verlaten bos. Net achter de voordeur is een façade opgetrokken met een wall-to-wallmuurschildering van het woord ‘Sunset’ in nostalgische stijl op een oud-rode achtergrond. Een kleine fontein in een badkuip, een minibar in de muur verwerkt. Via een deur in de façade stap je van het Caribische gevoel een werkkamer/blokhut binnen. De installatie To my homeless god (2011) bestaat uit twee rekken gevuld met spullen, een muurtekeningen, een bureautje met net verlaten kruk. Bijna alles in de ruimte is van hout gemaakt: houten vogels, houten maskers, houten geometrische vormen, houten zandlopers en houten boeken. Alles klopt qua vorm, maar niets is echt bruikbaar. Onder deze werkkamer, op de benedenverdieping van TAG, is de installatie For Ever Again (2011), een soort verstild bos, te zien. Op een houten bankje onder een slinger beschilderde lampjes, kijk je naar twee afgezaagde boomstammen die een hoedje op lijken te hebben. Tussen hen in ligt een meertje dat je weerspiegelt, als een soort Narcissus. Aan de horizon zien we de bergen, geschilderd op bamboegordijnen. De zee is heel ver weg.

Landzbergas maakt niet alleen totaalinstallaties of decors, een soort sprookjesachtige settings waar de acteurs in ontbreken, maar ook totaalillusies. Wallinga werkte al eerder met Landzbergas voor haar tentoonstelling Lunar Distance in De Hallen Haarlem (2009). Hun samenwerking moet goed zijn, dat zie je aan alles. De ruimte van TAG wordt getemd met muurtjes, schuttingen, doeken. Landzbergas is overal en zijn pathos – het werk is melancholisch, schuwt de emoties niet – goed voelbaar. Ze hebben het niet geweten, maar Wallinga en Landzbergas hadden TAG geen mooiere zwanenzang kunnen geven. En zoals elke goede zwanenzang doet ook deze pijn.

Žilvinas Landzbergas, For Ever Again

Suzanne Wallinga over de sluiting

Maaike Lauwaert:
Het nieuwe TAG gebouw aan de Veerkade in Den Haag werd nog geen twee jaar geleden opgeleverd, je bent pas sinds januari van dit jaar directeur en curator van TAG, en toch valt het doek definitief. Was dit onverwachts?
Suzanne Wallinga:
‘Ik begon natuurlijk niet naïef aan deze klus. Ik was al sinds juni 2010 als curator bij het programma van TAG betrokken, wist van de plannen van de gemeente om fors te bezuinigen en wist ook dat TAG er financieel niet goed voorstond. Wat me wel verbaasde was dat we een negatief advies kregen ondanks het feit dat de wethouder ons vertelde dat kleine instellingen gespaard zouden blijven. Omdat TAG geen financiële buffer heeft, nam het bestuur van TAG het besluit om de instelling met onmiddellijke ingang te sluiten.’
Maaike Lauwaert:
Heb je het gevoel dat je een serieuze kans hebt gekregen om TAG weer zijn plek in de stad te geven nadat het 2 jaar gesloten was en dat je de nieuwe koers die je inzette hebt kunnen ‘waarmaken’?
Suzanne Wallinga:
‘We hadden een heel mooi programma uiteengezet voor de komende jaren. In 2012 moest de nieuwe koers van TAG echt vorm krijgen, dat heeft de commissie helaas niet willen afwachten. Dat is uiteraard ontzettend teleurstellend. En ik had, zonder meer, graag de kans gekregen te bewijzen wat het nieuwe TAG had kunnen doen en worden. TAG neemt namelijk echt een eigen positie in in Den Haag, deze verdwijnt nu.’